Chỉ 8% học sinh cuối cấp trung học ở Mỹ biết rằng chế độ nô lệ là nguyên nhân chính dẫn đến nội chiến

Tôi vừa đọc được một bài phê phán tự do học thuật ở VN. Trong đó ông giáo sư Doyle Srader của Mỹ và bà tiến sĩ VTPA cho rằng Luật Giáo dục Đại học năm 2018 của VN quy định giảng viên được phép “độc lập về quan điểm chuyên môn trong giảng dạy, nghiên cứu khoa học trên nguyên tắc phù hợp với lợi ích của Nhà nước và xã hội” là sai trái. Họ cho rằng giảng viên cần được tự do thích dạy gì thì dạy. Bà VTPA nói rằng con gái bà được tự do, tranh luận, phản biệt về lịch sử Mỹ. Trong khi đó “môn học này ở Việt Nam lại bị giới hạn góc nhìn theo quan điểm chính thống”.

Tôi chưa có điều kiện tìm kiếm tài liệu về giảng dạy lịch sử Mỹ ở bậc đại học. Tuy nhiên, giống như mọi quốc gia trên thế giới, đa số người dân Mỹ học lịch sử ở bậc phổ thông. Chỉ một số ít người sẽ vào đại học/cao đẳng. Hơn nữa, thông thường chỉ có sinh viên một số ngành (không phải tất cả các ngành) Khoa học Xã hội và Nhân văn phải học môn lịch sử. Sinh viên các ngành Khoa học tự nhiên, kỹ thuật thường không phải học. (Trừ ở các trường Liberal Art, một số sinh viên tự nhiên, kỹ thuật có thể lựa chọn môn này, nhưng không bắt buộc).

Bà VTPA có biết ở Mỹ, họ dạy lịch sử cho học sinh thế nào không? Theo một nghiên cứu của Teaching Tolerance đăng trên trang của Hiệp hội Giáo dục Quốc Gia (NEA), "CHỈ 8% HỌC SINH CUỐI CẤP TRUNG HỌC Ở MỸ BIẾT RẰNG CHẾ ĐỘ NÔ LỆ LÀ NGUYÊN NHÂN CHÍNH CỦA NỘI CHIẾN". Gần 50% học sinh cho rằng “phản đối thuế với hàng nhập khẩu” là nguyên nhân chính gây ra Nội chiến. 2/3 số học sinh không biết rằng cần phải sửa đổi hiến pháp để chấm dứt chế độ nô lệ [1].

Điều chắc chắn, không phải học sinh Mỹ quá dốt cho nên không thuộc lịch sử, mà đó là do định hướng giảng dạy của chính quyền. Teaching Tolerance cũng điều tra 1.700 giáo viên về thái độ của họ đối với việc dạy học về Chế độ Nô lệ. 97% giáo viên đồng ý rằng việc học về chế độ nô lệ là điều cần thiết để hiểu lịch sử Mỹ. Tuy nhiên, 40% giáo viên nói rằng bang của họ không hỗ trợ đầy đủ cho việc giảng dạy về Chế độ Nô lệ và 58% nói rằng sách giáo khoa của họ không trình bày đầy đủ về vấn đề này. Và một tỷ lệ lớn giáo viên cũng ngại dạy về phân biệt chủng tộc [1].

Cũng giống như VN, đa số học sinh Mỹ học ở trường công lập (91%)[2]. Nhưng trường công lập được bang tài trợ. Thế nên giáo viên phải dạy cho học sinh chương trình do bang quy định (nếu không thì họ cắt tài trợ. Nhưng tình hình là giáo viên phát biểu như vậy.

Mỹ cũng không dạy lịch sử độc lập với quan điểm chính trị chính thống đâu, thưa bà.

[1]https://www.nea.org/nea-today/all-news-articles/us-students-disturbing-lack-knowledge-about-slavery
[2]https://www.usnews.com/education/k12/articles/private-school-vs-public-school